Het hoogwater dat de provincie Limburg in juli 2021 teisterde, heeft naast de gevolgen voor bewoners en bedrijven ook de rivier zelf niet onberoerd gelaten. Op een groot aantal plekken is schade ontstaan, variërend van verdwenen scheepvaartborden, weggeslagen oeverbestorting tot beschadigde duikers en erosiekuilen in de rivierbodem.
Rijkswaterstaat is voor, tijdens en na de piek van het hoogwater (18 juli) direct aan de slag gegaan met de noodzakelijke herstelwerkzaamheden. Het hoofddoel van deze acties is de waterweg weer in veilige staat terug te brengen.
Foto: © Thijs Remmers
Werkzaamheden verdeeld
De werkzaamheden kunnen worden verdeeld in korte termijn en lange(re) termijn maatregelen. En over de volgende werkgebieden: de vaarwegen en Grensmaas (repareren van oeverbestorting, vullen van erosiekuilen in zomerbedding), vaarweginrichting en kunstwerken zoals sluizen en stuwen. In juli en augustus vonden de eerste inspecties, opruimacties en schadeherstel plaats.
Op korte termijn zijn schades die voor onveilige situaties zorgden voor publiek, vaarweggebruikers en medewerkers verholpen. Bijvoorbeeld het verwijderen van gastanks en kadavers van dieren. Daarna zijn schades aangepakt die effect hebben op het functioneren van het systeem, maar niet direct voor onveilige situaties zorgen. Zoals het verwijderen van overig afval en herstel van beschadigde oevers. Werk dat nog een tijd door zal lopen.
Inspecties voor eerste beeld
In augustus en september zijn inspecties gedaan naar de staat van verschillende civiele kunstwerken op en rond het water. Voorbeelden zijn bruggen, sluizen, stuwen, duikers en vistrappen. Aangespoeld afval in de uiterwaarden is in beeld gebracht. Het hoogwater van de Maas heeft veel bodemmateriaal (zand en grind) verplaatst in het zomerbed van de rivier. Met de inspecties heeft Rijkswaterstaat een goed eerste beeld kunnen vormen van alles wat op en rond het water moet worden hersteld. Voorlopige conclusie is dat de hoofdsystemen het goed hebben gehouden tegen het geweld van het hoogwater. Maar niet alle schades konden worden voorkomen.
Rijkswaterstaat heeft in totaal 2700 meldingen in kaart gebracht. Dit zijn meldingen die uit de eigen inspecties naar boven komen, maar ook meldingen van buiten Rijkswaterstaat. Volgens planning moeten de meest ernstige 700 schades voor 1 november 2021 zijn opgepakt.
Evaluaties hoogwater
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en Rijkswaterstaat zijn nog volop bezig met evaluaties van het hoogwater van afgelopen zomer. Ook andere partijen zoals de waterschappen en veiligheidsregio’s houden evaluaties. Deze onderzoeken zijn nog niet afgerond.
De maatregelen uit het programma Maaswerken (2005) zoals rivierverruiming, dijkverlegging, versterken van kades en dijken, zorgden ervoor dat de schade niet nóg groter was.
Onderhoud en aanleg vaarwegen in Zuid-Nederland
Rijkswaterstaat werkt continu aan een goede bereikbaarheid over water. In Noord-Brabant, Limburg en het zuiden van Gelderland beheren we de Maas, Brabantse en Limburgse kanalen en bruggen, sluizen en stuwen. Bijvoorbeeld door het renoveren van bruggen, het verruimen van de vaarweg of het verbeteren van een bediensysteem. Daarnaast werken we als beheerder van de rijkswateren ook aan de chemische en ecologische waterkwaliteit, hoogwaterveiligheid en aan voldoende water.
Bron:Rijkswaterstaat